دوره آنلاین هم هوایی و بیماری های ارتفاع

هم هوایی یا همان سازگاری با ارتفاع به مجموعه اقداماتی گفته می‌شود که یک کوهنورد برای سازگار شدن با شرایط آب هوایی ارتفاعات انجام می‌دهد. البته در واقعیت اقدامی صورت نمی‌گیرد، بلکه زندگی روزمره و اقامت در شرایط جدید منجر به سازگاری می‌شود.

بخش عمده مشکل بدن در شرایط خاص ارتفاع، مواجهه با کاهش فشار هوا است. از این رو بدن کوهنورد در صعود به ارتفاعات نیاز به هم هوایی دارد. در سطح دریا فشار هوا ۱ اتمسفر است که هرچه به ارتفاعات نزدیک‌تر شویم این فشار کاهش پیدا می‌کند.

هم هوایی یعنی تطبیق دادن بدن با کوهی که درحال صود به آن هستید، در این قسمت برخی نکات مهم در رابطه با هم هوایی را بیان میکنیم که دانستن این نکات برای یک صعود دلپذیر و ایمن لازم است.

تمرینات هم هوایی قبل از صعود

برنامه ریزی توانمندی بدن و تمرینات آمادگی جسمانی به هدف ورزش و در نهایت کوهنوردی می تواند پیش زمینه آمادگی های اولیه در رابطه با هم هوایی را به شما بدهد. این تمرینات در تیم های مختلف صعود به ارتفاعات متفاوت است. اما در کل، شامل موارد زیر می باشد:

دویدن به مسافت زیاد با زمان های طولانی
شنا یکی از مفیدترین تمریناتی است که باعث تمرکز بر روی تنفس می شود و برای تمرینات هم هوایی بسیار مفید است.
تمرینات پیاده روی استقامتی در شیب های متفاوت نیز می تواند کمک زیادی به آمادگی شما داشته باشد که در بخش نهایی هم هوایی در صعود، با آن روبرو هستید.
یکی دیگر از تمرینات شما می تواند صعودهای منظم به ارتفاعات کوتاه مابین 2500 تا 3500 باشد. اگر بتوانیم برای آمادگی های صعود، بازگشت و اطراق ( در بخش بعد توضیح داده می شود ) را در قله ای کوتاه تمرین نماییم، در موقعیت های بزرگ تر راحت تر می توانیم، این پروسه را به شکل کامل و ایمن انجام دهیم.

تمرینات هم هوایی در حین صعود

شیوه های متعددی برای هم هوایی در حین صعود وجود دارد که در اینجا بر اساس تجربیات کوهنوردان، به مهم ترین آنها اشاره خواهیم کرد. مهمترین دلیل اینکه ما باید هم هوایی را در هنگام صعود رعایت کنیم میزان درصد مولکول های اکسیژن در هوای تنفسی است. رقیق شدن هوا باعث افزایش تعداد تنفس های کوهنورد و در نتیجه گردش خون سریعتر و ضربان قلب بالاتر می شود. عوارض کوه گرفتگی ها که دلیل آن کمبود اکسیژن است می تواند شامل به هم ریختن خواب، حالت تهوع، ضعف، بی اشتهایی و کمی گیجی باشد. علت این که چرا باید هم هوایی را رعایت کنیم همین دلایل است، چرا که افزایش ضربان قلب و گردش خون باعث خستگی زودرس می شود و به دلیل عدم تطبیق اکسیژن توان کوهنورد کم می شود که با حالت هایی که گفته شد خواب فرد هم به هم میریزد و صبح فردا با کمترین توان می تواند به صعود برسد و این امر می تواند بسیار خطرناک باشد. ضعف های اینگونه جدای از ریسک های صعود باعث عدم هوشیاری فرد شده و برای خود و تیم همراهش می تواند بالاترین میزان خطر آفرینی را داشته باشد.

هم هوایی در صعودهای آلپی

سال ۱۹۸۰ راینولد مسنر در صعود انفرادی خود به اورست دوره هم هوایی خود را تنها در مدت ۲ شب و سه روز سپری نمود (البته وی پیش از حضور در تبت، دوره‌ای را بر روی کوه کلیمانجارو به تمرینات بدنسازی و هم هوایی پرداخته بود). در واقع مسنر پس از رسیدن به کمپ اصلی و چند روز اقامت در آنجا به تنهایی به سمت گردنه شمالی در ارتفاع ۷۵۰۰ متر حرکت کرد.

وی در بازگشت و با چند روز استراحت مطلق در کمپ اصلی خود را مهیای صعود نهایی به اورست نمود. وی نهایتا در تلاشی سه روزه توانست از جبهه شمالی به قله اورست دست یابد. مسنر در بخشی از مسیر صعود با گذر عرضی (تراورس) از راهی نو خود را به دهلیز شمالی رساند و از آنجا راهی قله شد.

امروزه کوهنوردانی که قصد صعود سبکبار (آلپی) را دارند با همین شیوه خود را به اوج هم هوایی رسانده و در نهایت آماده و مهیای صعود به قلل مرتفع می‌شوند.

علل و عللائم بیماری ارتفاع

ارتفاع زدگی فقط به دلیل رقیق بودن هوای ارتفاعات اتفاق نمی افتد. سرعت در صعود، سنگینی زیاد کوله و تجهیزات و زیاد بودن فعالیت های کوهنورد نیز از دلایل ایجاد ارتفاع زدگی می باشد. باید بدانیم انتخاب کوله و وزن مناسب کوله صعود و تمرکز بر رفتارهای پیمایشی و همچنین پرهیز از هر اضافه کاری و ایجاد کردن فرصت هم هوایی در ارتفاع های متفاوت می تواند کوهنوردی سالم و لذت بخشی را به ما هدیه دهد.

علائم بیماری ارتفاع زدگی خفیف

تهوع، سردرد مخصوصا در عقب سر و بی‌اشتهایی

علائم بیماری ارتفاع زدگی متوسط

تهوع، استفراغ، سردرد مخصوصا در عقب سر، بی‌اشتهایی و کاهش حجم ادرار

علائم بیماری ارتفاع زدگی شدید

بی‌هوشی نامنظم، ادم، صدای قل قل در سینه، کبودی، ایست تنفسی و مرگ

علل بیماری ارتفاع و عدم هم هوایی

• اکسیژن کم
• فشار کم
• صعود سریع
• کم آبی احتمالی
• هیپوترمی – هنگامی اتفاق می‌افتد که بدن شما سریعتر از آنچه تولید می‌کند، گرما را از دست می‌دهد.