کویر کالجنی

کویر کال جنی

کال اصطلاحی است که به دره یا مسیر ایجادشده به‌وسیله سیلاب‌ها و جریان آب اطلاق می‌شود. کال جنی یا دره جن‌ها دره‌ای است که در شمال طبس و در اطراف روستای از میغان و در امتداد خروجی قناتی که در نزدیکی آن قرار دارد واقع‌شده است و ۳۵ کیلومتر با شهرستان طبسفاصله دارد. دره‌ای زیبا و حیرت‌انگیز که بومیان قدیمی آن را دره جن‌ها نامیده‌اند و آن را خوف انگیز و محل زندگی ارواح و جن‌ها می‌دانستند.

وجود تونل‌ها و خانه‌هایی بنام خانه گبرها در دل دیواره‌ها که برای سکنای زرتشتیان زمان خود ساخته‌شده است از دیگر جذابیت های  این دره است. ساخت این تونل‌ها و حفرها احتمالاً به زمان ساسانیان بازمی‌گردد. این حفره‌ها و تونل‌ها در دامنه جداره‌های این دره قرار گرفته‌اند. مسیر دسترسی به این حفره‌ها بسیار دشوار است. در این دره نخلستان های زیادی روییده است که به زیبایی بصری این مکان می افزاید. این دره عمیق حاصل عبور رودخانه هایی با جریان تند و سیلابی در طول سالیان دراز بوده است.

ساختار کال جنی

کال جنی یک کال اصلی و کال های فرعی دارد و کال اصلی از نخلستان آغاز شده و به روستای ازمیغان می رسد. آب جاری در ادامه مسیر وارد کانالی می شود که به قنات می رسد. محوطه کال جنی نیز دارای تونل، حفره و دخمه های بسیاری است که چندین آبشار آنجا جاری هستند و چشم هر بیننده ای را به خود جذب می کنند. اکثر تونل های ایجاد شده در این دره ساخت دست بشر هستند. کال جنی در فصل بهار و تابستان با طراوت و زیبا است که می تواند مقصد گردشگری عالی برای سفرهای تابستانی تان باشد.
کال جنی با بیابان‌های اطرافش فرق می‌کند. اینجا آب عنصری نایاب نیست و در جای‌جای آن مشاهده می‌شود. آبشارهای کوچکی در اینجا هستند که محلی‌ها به آن‌ها شُلَن می‌گویند. حوضچه‌هایی هم تشکیل شده که تا ۱.۵ متر عمق دارند و جای خوبی برای آب تنی و خنک شدن در گرمای این سرزمین است.
با مهندسی شگفت‌آور، تونلی ساخته شده است که آب را به درون قنات هدایت می‌کند. در این محل فرسایش آب به اوج خود رسیده و نقوش و برجستگی‌ها و خلل و فرج عجیبی را در کف رودخانه ایجاد کرده است.

بعد از این منطقه دیگر دره خشک و بی‌آب و علف می‌شود. آب به داخل قنات هدایت شده و دره بی‌نصیب از آب.

شاید همه این پدیده ها باعث شود که فکر کنید همه این ها اثر فرسایش طبیعت باشد اما با کمی کنکاش می‌یابیم که این‌ها ساخته دست بشر است. در ارتفاع دو متری از سطح زمین چاه ورودی قرار دارد که با کمک یک همراه می‌توان به درون آن رفت و سپس از این چاه که حدود هفت تا هشت متر ارتفاع دارد و به‌وسیله جای دست‌ها و حفره‌های بدنه آن بالا می‌رویم و به تالاری برمی‌خوریم. در دو طرف این تالار دو دالان قرار دارد و هر کدام شامل چندین اتاق است. همه این‌ها به‌وسیله بشر و در دل دیواره این دره عجیب پدید آمده است. هنوز می‌توان رد تیشه معماران آن را بر در و دیوار اتاقک‌ها مشاهده کرد. کال جنی یک مسیر رودخانه آرام و زلال را دارد که باعث شده در بستر دره نخلستان و علف زار هایی به وجود بیاید. کال جنی مقصد مناسبی برای کسانی است که دلشان غرق شدن در رمز و راز را می‌خواهد و این وسوسه دست از سرشان برنمی‌دارد.

مسیر دسترسی به کویرکال جنی

برای رسیدن به دره کال جنی چندین راه دارید: راه اول از طریق راه آسفالته طبس به عشق آباد است که پس از ۲۰ کیلومتر به یک آبراهه می رسید؛ مسیر آبراهه را حدود ۵ کیلومتر به سمت شمال بروید و پس از چند پیچ به بخش های عمیق و تنگ دره خواهید رسید.

راه دوم در ۲۶ کیلومتری شمال طبس از جاده اصلی جدا شده و وارد مسیر روستای ازمیغان شوید. پس از طی کردن ۹ کیلومتر به دره رودخانه ازمیغان می رسید که پس از ۳ کیلومتر به بخش های تنگ کال جنی خواهید رسید.

راه سوم نیز باید به سوی شهرستان طبس بروید و ازطریق جاده طبس- بشرویه از بعد از جاده آسفالته در دوراهی استخر شاعر وارد جاده خاکی صاف و بدون پیچ شوید و به روستای زیبای فشاه برسید. از همین جا به ابتدای دره و کوه متصل می شود و می توانید وارد دره شوید. سپس همین راه را ادامه دهید و در میانه های جاده خاکی از طریق یک شکاف وارد دره شوید.

مکان های دیدنی کویر کال جنی

۱- صخره های مرتفع

ابتدای ورود به کال جنی، با دیدن چشمه آب و سرسبزی که برای منطقه به ارمغان آورده است، شگفت‌زده خواهید شد. احتمالا هیچکس با خودش فکر نمی‌کند که وسط کویر چنین منظره‌ای ببیند. نیزارهای بلند و درخت‌های درهم تنیده نخل که در ابتدای مسیر وجود دارند، به هرکسی که وارد شود، خوشامدگویی می‌کند.

۲- خانه گبرها

در مورد علت پیدایش گبرها، دو نظریه وجود دارد.

نظریه اول بیان می‌کند که سالیان بسیار دور، زرتشتی‌های منطقه، برای فرار از دست سپاه اعراب، به این صخره‌ها پناه بردند تا بتوانند در این منطقه استتار کنند. اما نظریه دوم می‌گوید که این مناطق، محل چله‌نشینی زرتشیتی‌ها بوده است.

شکل این عوارض انسانی شبیه به چاه‌هایی به عمق 7 تا 8 متر است که در ارتفاع دومتری از سطح زمین کنده شده‌اند و به تالارهای زیر زمینی می‌رسند.

۳- حوضچه کال جنی

یکی دیگر از جذابیت‌هایی که در هنگام بازدید از کال جنی نباید از دست بدهید، دیدن حوضچه‌ها و آبشارهای کوچک در انتهای مسیر دره‌ها است.

در کنار حوضچه‌ها راه‌آب‌های کوچکی ایجاد شده‌اند که کار دست محلی‌ها است. آنها با این کار آب حوضچه‌ها را به سمت قنات‌های روستا هدایت می‌کنند.

بهترین زمان سفر به کویر کال جنی

آب‌وهوای کویر کال جنی گرم، خشک و کویری است و بیشینه دمای آن در تابستان 49 درجه سانتی‌گراد و در زمستان 5- درجه سانتی‌گراد خواهد بود. در بیشتر ماه‌های سال، کویر کال جنی خشک و کم‌باران است و در فصل زمستان و ابتدای فصل بهار، کم‌باران است. ناهمسانی دمای زیاد تابستان و زمستان در روز و شب از ویژگی‌های این منطقه کویری به شمار می‌رود.
بهترین زمان سفر به کویر کال جنی، فصل پاییز است.

لوازم سفر به کال جنی

سفر به کویر، تکنیک‌های خاص خودش را می‌طلبد. اگر تازه‌کار هستید حتما از یک راهنما کمک بگیرید. سعی کنید لباس‌های خنک و راحت همراه خودتان داشته‌ باشید. از کفش‌هایی استفاده کنید که بتواند در پیاده روی طولانی‌مدت از پای شما محافظت کند. کفش‌های ورزشی‌ ساق‌دار و کفش‌های مناسب کوهنوردی، مناسب‌ترین گزینه برای مسافرت به کال جنی هستند.

کرم ضدآفتاب و مرطوب کننده‌ها را فراموش نکنید. استفاده از ضدآفتاب در مناطق کویری، از اوجب واجبات است. سعی کنید حتما آب کافی همراه خودتان داشته باشید.

به هیچ وجه بدون راهنما و بلد مسیر سعی نکنید وارد حفره‌های صخره‌ها شوید.

اگر قصد دارید در کال جنی کمپ بزنید، حتما کیسه خواب با خودتان داشته باشید. یادتان باشد که کویر خانه حشرات و مارهایی است که ممکن است بسیار خطرناک باشند. حواستان به آنها هم باشد.

در این مقاله ما کویرکال جنی طبس را معرفی کردیم و شما را برای سفر به دره جن‌ها راهنمایی کردیم. این دره پر رمز و راز و جذاب با شگفتی‌های بسیار زیادی که در دل خود جای داده‌ است شما را غافلگیر خواهد کرد و لحظه‌های متفاوتی را در دل کویر تجربه خواهید کرد.