جزیره هرمز
هرمز یا هرمزد (گرفته شده از اورمزد یا اهورامزدا، نام خدای یکتای ایران باستان) نام بندری معتبر در مصب رود میناب با خلیج فارس بوده. شهر میناب کنونی بر روی خرابه‌های این بندر ساخته شده است. هرمز قدیم، اوایل عهد مغول تجارت پر رونقی داشته. با هجوم مغول‌ها در حدود سال ۷۰۰ هجری، مردم شهر هرمز ابتدا به جزیره‌ی قشم و بعد ازآن به جزیره ی هرمز که در آن زمان زرون (معرب اون جرون، که بعدها نام بندری در محل بندرعباس کنونی شده و به تلفظ پرتغالی بندر گمبرون گفته می‌شده) نام داشت کوچ کردند و شهری در آنجا بنا کردند و نام آن را به یاد شهر قدیم خود، هرمز گذاشتند.
به تدریج و طی قرون بعد، این شهر نام خود را به همه‌ی جزیره‌ای که در آن قرار داشت، داد و بندر جرون (گمبرون) نام خود را از آن گرفت. عظمت شهر و جزیره ی هرمز به قدری شد که دو قرن بعد و تا زمانی که توسط پرتغالی‌ها اشغال شد، مرکز ولایات خلیج فارس، از جمله بحرین، بود.
راه های دسترسی به هرمز
برای سفر به سرزمین کوه‌های رنگین‌کمانی دو راه پیش روی شماست.
راه اول این است که از طریق اسکله شهید حقانی بندرعباس به این جزیره برسید که بیش از نیم ساعت (بسته به شرایط آب‌وهوایی و وضعیت دریا) طول می‌کشد.
راه دوم هم این است که صبح زود از طرف جزیره قشم به اسکله شهید ذاکری بروید و با قایق موتوری با حدود نیم ساعت قایق‌سواری به این جزیره زیبا برسید.
جزیره هرمز به خاطر خاک سرخش مشهور است. رسوبات زمین‌شناختی و مواد معدنی خاک هرمز، این جزیره را به بهشت زمین‌شناسان تبدیل کرده است. بلندترین نقطه جزیره هرمز 186 متر از سطح دریا فاصله دارد.
بهترین فصل برای سفر
نیمه دوم سال بهترین فصل برای سفر به هرمز است. اواسط پاییز تا اواخر زمستان که هوای مناطق خلیج‌فارس کاملا بهاری و مطبوع می‌شود، بهترین زمان برای تماشای هرمز دوست داشتنی است.
مکان های دیدنی هرمز
1-دره رنگین کمان
جذاب‌ترین جاذبه جزیره هرمز، دره رنگین‌کمان است. رسوبات معدنی متفاوت در این منطقه از هرمز، باعث به‌وجود آمدن طیف رنگ‌های متفاوت شده‌اند. هرکسی از دیدن اینهمه رنگ روی خاک کنار هم شگفت‌زده می‌شود.
رنگ‌های قرمز، مشکی، نقره‌ای و زرد بیشترین رنگی است که در خاک دره رنگین‌کمان به چشم می‌خورد. این رنگ‌ها مانند فرشی طبیعی روی زمین گسترده شده و چشم‌ها را نوازش می‌دهد.
2-قلعه پرتغالی
حتما می‌دانید که بندرعباس و منطقه تنگه هرمز، جزو اولین مناطق ایران بودند که به دام استعمار افتادند. پرتغالی‌ها با لشکرکشی به تنگه هرمز و تصرف آن، قصد داشتند بر مناطق استراتژیک دنیا مسلط شوند. نتیجه این روند استعماری، اشغال هرمز به مدت طولانی بود. هنوز هم بقایای لشکر پرتغالی‌ها در بندرعباس، جزیره قشم و جزیره هرمز قابل مشاهده است. یکی از این بقایا، قلعه پرتغالی‌ها است. بنایی جالب که از دوران استعمار پرتغال در خلیح فارس باقی مانده‌است. توپ‌ها و دیوارهای سنگی و مستحکم، اولین چیزی است که با ورود به قلعه پرتغالی ها توجه شما را جلب خواهد کرد.
در ورودی قلعه پرتغالی‌ها هم بازارچه‌ای محلی دایراست که بهترین مکان برای خرید سوغات هرمز محسوب می‌شود. می‌توانید صنایع دستی زنان هرمز، مانند سوزن دوزی‌های زیبا را با قیمت‌های مناسب از این بازارچه بخرید.
اگر گذارتان به قلعه پرتغالی‌ها خورد، بازدید آب‌انبار این قلعه را از دست ندهید.
3-دره مجسمه ها
اگر حدود نیم ساعت تا ساحل هرمز پیاده‌روی کنید، به منطقه‌ای می‌رسید که دره مجسمه نام دارد. عوارض زمین شناختی جالب سنگ‌های رسوبی و آهکی، باعث شده‌اند تا سنگ‌هایی که از دل آب سر برآورده‌اند مثل مجسمه‌های طبیعی شکل داشته باشند. شما می‌توانید بسته به خلاقیت دیدتان شکل حیوانات یا اشیا مختلف را در سنگ‌های فرم گرفته ببینید. این جزیره بهترین سوژه‌ها برای عکاسی را در اختیارتان قرار می‌دهد.
۴- جنگل حرا
حرا یا مانگرو، گونه‌ای از گیاهان آب شور است که در بسیاری از نقاط خلیج فارس رشد کرده است. دسته‌ای از جنگل‌های حرای خلیج فارس در اطراف جزیره هرمز قرار گرفته‌اند.
۵- جزیره هنگام و خاک‌های درخشان
بدون شک زیباترین ساحل ایران، ساحل نقره‌فام هنگام است. خاک ساحل هنگام به خاطر رسوبات مختلفی، به شکل براق و نقره‌ای به نظر می رسد. آب ساحل هنگام به خاطر وجود فیتوپلانکتون‌های آب، درشب درخشنده و رویایی هستند.
اگر به جزیره هرمز رفتید می‌توانید با اجاره یک قایق موتوری از ساحل هنگام و دلفین‌های بامزه‌ای که اطراف این جزیره پرسه می‌زنند، دیدن کنید. البته در اکثر مواقع اجازه دسترسی و پیاده شدن در این جزیره را نخواهید داشت. متاسفانه رفتار نامناسب گردشگران با خاک هنگام باعث شده مسئولان محیط زیست استان هرمزگان، از ورود گردشگران به این ساحل زیبا جلوگیری کنند.
۶- غار مراقبه یا الهه نمک
یکی از عجایب جزیره هرمز، غار مراقبه است. علت نامگذاری این غار، سکوت مثال‌زدنی این غار است. علت سکوت و آرامشی که در این غار وجود دارد، وجود بلور نمک در آن است. بلور نمک، سروصدای اضافی محیط را به خود جذب می‌کند که باعث می‌شود انرژی مثبتی در غار جریان داشته باشد. یادتان باشد که حتما به این غار سر بزنید و کلی انرژی بگیرید. البته پیمودن این غار کار سختی نیست و اگر به غارنوردی و صخره‌نوردی وارد نیستید، هوس غارنوردی نکنید!
این غار درست مثل تنگه چاهکوه یکی از زیباترین دیدنی‌های طبیعی است که حال عاشقان طبیعت را خوب خواهد کرد.
۷- غواصی در اطراف هرمز
یکی از جذاب‌ترین فعالیت‌هایی که می‌توانید در جزایر خلیج‌فارس انجام دهید، غواصی است. اطراف هرمز به خاطر شرایط مساعد آب و عمق دریا، یکی از مناسب‌ترین مکان‌های غواصی در خلیج فار به حساب می‌آید. مخصوصا برای افرادی که غواصی بلد نیستند و تجربه شنا در آب‌های آزاد را ندارند.
۸- فرش خاکی در جزیره هرمز
هنرمندان جزیره هرمز با استفاده از خاک‌های رنگی این جزیره، اقدام به خلق آثار هنری متفاوتی می‌کنند. یکی از جذاب‌ترین این آثار فرش خاکی است که در جای‌جای ساحل هرمز به چشم می‌خورد. البته این کار از لحاظ زیست محیطی چندان درست نیست و به زیست‌بوم هرمز ضربه می‌زند؛ اما با رفتن به هرمز حتما به فرش‌های خاکی برخواهید خورد.
9- ساحل قرمز
بر خلاف اسم این ساحل، خود ساحل فقط از ماسه معمولی پوشیده شده است اما تپه‌های اطراف آن قرمز زیبا و عمیق هستند. ساحل سرخ در جزیره هرمز قرار دارد و سالانه پذیرای گردشگران داخلی و خارجی است. مواد معدنی موجود در خاک این ساحل رنگ‌های جالبی مانند زرد، سرخ و سفید را پدید آورده‌اند. یکی از این مواد آهن است که رنگ سرخ ساحل نیز به وجود آن برمی‌گردد. همچنین آب‌های این ساحل برخلاف دیگر سواحل، آبی نیستند و رنگ قرمز دارند و آب نیز توسط این سنگ‌ها رنگی جلوه می‌کند و رنگ قرمز تیره ای را در ساحل به حرکت در می‌آورد.
10-موزه دکتر احمد نادعلیان
این موزه گنجینه‌ای از آثار این هنرمند است، که در محله قدیمی شهر هرمز قرار دارد. آثار هنری دکتر نادعلیان در عرصه‌های بین‌المللی شناخته و در بیش از چهل کشور دنیا پراکنده شده‌اند. این محل، ابتدا در سال ۱۳۸۸، با نام هنرمندسرا راه اندازی شد. در سال ۱۳۹۱ نیز، ورودی این خانه متروکه را هنرمندان بسیاری با ساختاری جدید طراحی کردند. این فرآیند ساخت، تزیین و توسعه ورودی موزه تا نوروز ۱۳۹۳ ادامه یافت. در موزه آثار متنوعی وجود دارند. شما در موزه دکتر نادعلیان می‌توانید از مکان زندگی این هنرمند بازدید کنید. بسیاری از مستندات و آثار او نیز در گوشه و کنار جهان در این موزه به نمایش گذاشته شده‌اند. از دیگر آثار موزه می‌توان به کارهای مشترک دکتر نادعلیان و زنان بومی جزیره اشاره کرد. استخوان‌ها و بقایای موجودات دریایی از جمله نهنگ نیز در موزه به نمایش درآمده‌اند. این بقایا از منظر شکل برای هنرمندان الهام‌بخش هستند. از دیگر نکات جالب در این موزه تمامی خاک‌های رنگی جزیره و کانی‌های جمع‌آوری شده برای مصارف هنری است. در این موزه همچنین به زنان جزیره هرمز آموزش داده می‌شود که چگونه با خاک‌های رنگی نقاشی کنند.
جانوران و طبیعت جزیره ی هرمز
جزیره ی هرمز از نظر پوشش گیاهی و جانوری هم غنی است وهم محل خیلی خوبی برای عکاسان طبیعت به شمار می‌رود.
درخت‌های معدود صمغ عربی یا آکاسیا که به زبان محلی کرت نامیده می‌شوند و بوته‌ها و خارها در بخش‌های مختلف این جزیره پراکنده شده اند. آهو یا همان جبیر هم هنوز در این جزیره‌ی کوچیک زندگی می‌کند و با وجود افزایش تعداد بازدیدکننده‌ها، در ساعات خلوت و در مرکز جزیره ممکنه به آنها بربخورید. احساس امنیت این سم‌داران زیبا، به دلیل رفتار مسالمت‌آمیز اهالی جزیره در حدی است که گاهی برای یافتن خوراکی به چادرهای گردشگران هم نزدیک می‌شوند.
علاوه بر عقاب ماهی‌گیر و پرنده‌های بومی، گونه‌هایی از پرنده‌های مهاجر مثل مرغ‌های ماهی‌خوار یا کاکایی، سلیم، باکلان، حواصیل، آبچلیک و پرستوی دریایی در طول سفر طولانی خود مدتی را هم در جنگل‌های مانگرو در شمال جزیره به سر می‌برند.
یادآوری این نکته مایه دلخوشی است که جامعه‌ی جنگلی حرا و همین‌طور درخت‌های موجود در جزیره، دست‌کاشت و به جا مانده از تلاش‌های کارشناسان محیط زیست هستند.
دو گونه‌ی در معرض خطر انقراض یعنی لاک‌پشت دریایی سبز و لاک‌پشت پوزه عقابی، هرمز رو برای تخم‌گذاری انتخاب می‌کنند که جنوب جزیره در اواخر زمستان میزبان این جانوران است.
خوشبختانه با آموزش‌هایی که صورت گرفته، این روزها تعداد کمتری از تخم‌های لاک‌پشت توسط بومیان برداشته می‌شود و به عنوان یک گنجینه‌ی زیستی از این جانورهای زیبا حفاظت بهتری صورت می‌گیرد.
همانطور که کوسه‌های کوچک خلیج، انواع ماهی آکواریومی، خرچنگ‌ها، صدف‌ها و جامعه‌ی متنوعی از آبزیان را ممکن است در سواحل هرمز ببینید.
هزینه‌های سفر به جزیره هرمز
جدا از هزینه‌ای که باید برای رسیدن به بندرعباس یا قشم برای دیدنی جاهای دیدنی قشم بپردازید، سفر به هرمز یکی از کم‌هزینه‌ترین سفرهای شما خواهد بود. بسته به اینکه چقدر از بندرعباس فاصله دارید و با چه وسیله نقلیه‌ای خودتان را به این بندر می‌رسانید باید بین 100هزار تا 1میلیون تومان برای رفت‌و‌آمد به بندرعباس کنار بگذارید.
توصیه می‌کنم حتما غذاهای دریایی که با سس‌های محلی درست می‌شوند را امتحان کنید. سس‌های محلی که ساخته دست زنان هرمزی است، در ترکیب خود خاک سرخ هرمز هم دارد که طعم بسیار جالب و متفاوتی دارد.
چند توصیه برای سفر به هرمز
در سفر به هرمز حتما لباس‌های خنک زیاد به همراهتان داشته باشید. مخصوصا اگر درفصل‌های گرم‌تر سال به این جزیره سفر می‌کنید. پیاده روی‌های طولانی در این جزیره برای دیدن مناظر طبیعی، نیاز شما را به تعویض لباس افزایش می‌دهد.
برای کمپ زدن در ساحل هرمز، حتما میزان بالا آمدن آب در هنگام مد را از محلی‌ها بپرسید. ممکن است حواستان نباشد و هنگام مد، اتفاق ناخوشایندی برای خودتان یا وسایل الکترونیکی‌تان بیفتد.
پاور بانک در سفر از اوجب واجبات است. فراموش نکنید آن را همراه خودتان به هرمز ببرید! سعی کنید حتما ضدآفتاب و کلاه لبه‌دار را هم در وسایل‌تان بگنجانید تا موقع برگشت از هرمز، تبدیل به زغال نشده باشید.
به هیچ‌وجه هوس نکنید قسمتی از خاک هرمز را به عنوان یادگاری با خودتان ببرید! بااین کار طبیعت هرمز در طول چندسال نابود خواهد شد. ضمن اینکه این کار ممنوع هم است و در فرودگاه بندرعباس اجازه نخواهید داشت خاک را با خودتان جایی ببرید.
یادمان نرود که مردم روستاهای توریستی، بعد از بازدید ما هم قرار است به زندگی‌شان در آن روستاها ادامه بدهند. پس با محیط زندگی‌شان همانطوری برخورد کنیم که دوست داریم با محیط زندگی‌مان برخورد شود.
یادمان باشد که هر منطقه ایران، فرهنگ و سنت مخصوص به خودش را دارد. مهربانی و مهمان‌نوازی اقوام مختلف ایرانی، به ما مجوز دستکاری بافت فرهنگی و سنتی مناطق مختلف را نمی‌دهد. سعی کنیم تا جایی که می‌توانیم با فرهنگ و سنت اقوام ایرانی با احترام برخورد کنیم و به هیچ وجه شکل سنتی مناطق را بهم نزنیم.