کویر مرنجاب
کویر مرنجاب
نام مرنجاب از کاروانسرا و قناتی تاریخی در این منطقه متعلق به دوران صفویه گرفته شده است. کویر مرنجاب از بهترین گزینه‌های کویرنوردی برای گردشگران و علاقه‌مندان به بیابان‌گردی به شمار می‌رود و در واقع یکی از قطب‌های اصلی کویر گردی ایران است. گرچه کویر مرنجاب بسیار بکر و زیبا است، اما گروه‌های مختلف تازه کار و همین طور کویرنوردان مجرب، در طول سال از این کویر دیدن می‌کنند. ارتفاع متوسط کویر مرنجاب از سطح آبهای آزاد در حدود ۸۵۰ متر می باشد. قسمت عمده این کویر پوشیده از تپه های شنی و ریگزار است. کویر مرنجاب از نظر پوشش گیاهی بسیار غنی است. عمده پوشش گیاهی منطقه شامل گیاهان شور پسند از جمله درختهای گز و تاق و بوته های قیچ است.
کویر مرنجاب یکی از زیباترین نقاط کویری ایران محسوب می شود. تپه های شنی بلند و جنگلهای تاق جلوه زیبایی به این منطقه بخشیده است. دریاچه نمک آران و بیدگل و جزیره سرگردان از دیگر نقاط دیدنی منطقه محسوب می شوند. چاه تاریخی دستکن در قسمت شرق کویر، محل آبشخور شترهای کاروانها بوده است.
کاروانسرای کویر مرنجاب
سال ۱۰۱۲ هجری قمری (۶۳۲ هجری خورشیدی) بود که کلنگ کاروانسرای مرنجاب در کویر مرنجاب زده شد. شاه عباس در راستای سلسله کاروانسراسازی‌هایی که در مسیرهای اصلی و پر رفت و آمد می‌ساخت، دستور ساخت کاروانسرای مرنجاب را بر روی تپه‌ای، کنار چشمه و قنات آب شیرین و جنوب دریاچه نمک صادر کرد. بنابراین آقاخضر نهاوندی، که در آن زمان حاکم کاشان بود، همت کرد و کاروانسرای آجری مرنجاب را برپا کرد. کاروانسرا هم نقش استراحتگاه را داشت و هم نقش پاسداری از راه پر رفت و آمدی که اصفهان پایتخت را به مشهد مقدس وصل می‌کرد.
اسکندر بیک منشی نیز در کتاب عالم‌آرای عباسی از کاروانسرای مرنجاب به عنوان کاروانسرایی معتبر در کنار جاده‌ای که شاه عباس در وسط کویر نمک احداث کرده نام برده است.
پایه‌های ساختمان از سنگ و ملاط و در داخل آن حیاطی به ابعاد ۳۰ در ۲۰ متر است که دورادور آن ۲۹ اتاق در آورده‌اند که با چند پله از کف حیاط به آن می‌رسند. در پشت اتاق‌ها هم سرسرای بزرگی برای اصطبل پیش‌بینی شده بود.
کاروانسرای مرنجاب از جاهای دیدنی آران و بیدگل به شمار می‌رود و قلعه‌ای مربع‌شکل به مساحت ۳۵۰۰ متر مربع است که شش برج در دیوارهای آن تعبیه شده است.
نقشه بنا از بسیاری جهات شبیه به ساختمان‌های قصر بهرام و عین‌الرشید سیاه‌کوه است و پیدا است که اقامتگاهی برای قوافل بوده. ولی بنای مرنجاب جدیدتر از بناهای ذکر شده است و پیشینه پیشاصفوی ندارد.
کاروانسرا در بند ریگ، یکی از معروف‌ترین و بزرگ‌ترین ریگزارهای ایران، واقع شده است. این منطقه در گذشته گذرگاه رودخانه‌ها و آبراهه‌های دائمی و فصلی پرآبی بوده و حتی در بهار به دلیل عبور جریان‌های سیلابی پرآب بسیار خطرناک بوده است.
اکنون دیگر خبری از آن سیلاب‌ها نیست و بند ریگ در بهار با پوشش گیاهی زیبا می‌شود و زمانی که بر اثر وزش باد تپه‌های ماسه‌ای به حرکت درمی‌آید منظره بدیعی ایجاد می‌کند.
بهترین زمان سفر به کویر مرنجاب
شاید بهترین زمان برای رفتن به کویر و شب مانی در کویر با آغاز روزهای پاییزی رقم بخورد و تا شب یلدا، جشن بهمنگان، البته تعطیلات پشت سرهم زمستان و تعطیلات عید ادامه داشته باشد. پس اگر تا به حال به کویر سفر نکرده‌اید پیشنهاد می‌کنیم در قالب تور کویر به صورت گروهی و با خودرو های آفرود و یا معمولی و با یک تورلیدر باتجربه و یا محلی به این مکان زیبا سفر کنید تا شیرینی این سفر برای همیشه در ذهنتان ماندگار شود.
جاهای دیدنی کویر مرنجاب
از برجسته‌ترین دیدنی‌های کویر مرنجاب می‌توان چاه کنجه، دریاچه نمک، جزیره سرگردان، کاروانسرای مرنجاب، چاه دست کند، ریگ بلند، کو کلنگ، قلعه کرشاهی، چاه هندوانه و کوه یخاب را نام برد. به‌دلیل نزدیکی کویر مرنجاب به شهر کاشان، در سفر به این کویر امکان بازدید از دیدنی‌های تاریخی این شهر باستانی را نیز خواهید داشت.
وسعت دریاچه نمک مسیله در شمال کویر مرنجاب به حدود ۶۵۰ کیلومتر مربع می‌رسد و در بیشتر ایام سال پوشیده از نمک است. پس از تبخیر آب حاصل از بارش‌های فصلی از رسوب نمک در این دریاچه، شکل‌های هندسی جالبی پدیدار می‌شوند. حفر چاه آب شیرین در کویر مرنجاب از جالب توجه‌ترین نکات کویر مرنجاب است.
پوشش گیاهی و جانوری کویر مرنجاب
پوشش گیاهی و جانوری کویر مرنجاب شامل گیاهانی نظیر تاغ، قیچ، دم گاوی، گز و ارته و حیواناتی نظیر شغال، گرگ، کفتار، تیهو، بزمجه، انواع مار و مارمولک، آفتاب پرست، گربه شنی،روباه و پرندگان شکاری می‌شود. در سال های اخیر یک جفت یوزپلنگ ایرانی نیز در کویر مرنجاب دیده شده‌اند. پوشش جانوری منطقه به دلیل وجود آب و غذای فراوان بسیار غنی است.