قله کرکوه کجاست؟راهنمای صعود به قله کرکوه جاده چالوس

اگر از کوهنوردان آخر هفته تهران و کرج هستید و به دنبال قله‌ای ۳۰۰۰ متری با چالش متوسط می‌گردید که هم از نظر فنی جذاب باشد و هم مناظر بکر البرز مرکزی را پیش چشمانتان بگذارد، صعود به قله کرکوه یکی از بهترین گزینه‌هاست. این قله با ارتفاع تقریبی ۳۱۵۰ متر، در همسایگی قله مشهور پهنه حصار قرار دارد، اما به دلیل ساختار صخره‌ای و موقعیت خاصش، شخصیتی متفاوت و مستقل دارد. در این راهنمای جامع، به جای توصیف‌های کلی از زیبایی مناظر، به بررسی فنی مسیرها، عوارض زمین، مدیریت زمان و تجهیزات لازم می‌پردازیم تا بتوانید برنامه‌ای ایمن و دقیق داشته باشید.  

قله کرکوه کجاست؟

قله کرکوه یکی از قلل رشته کوه البرز مرکزی است که در منطقه البرز غربی (محدوده جاده چالوس) واقع شده است. بسیاری از کوهنوردان این قله را با پهنه حصار (یا پهن‌حصار) اشتباه می‌گیرند یا تصور می‌کنند کرکوه همان پهنه حصار است. باید توجه داشت که این دو قله، اگرچه همسایه و متصل به هم هستند، اما دو مقصد متفاوت‌اند. قله پهنه حصار (با زیارتگاه بی‌بی زرین قمر) دشتی وسیع و قله‌ای نسبتاً مسطح است، در حالی که کرکوه که در شمال غربی پهنه حصار قرار دارد، قله‌ای سنگی، صخره‌ای و با تیغه‌های مشخص است.  

ارتفاع قله کرکوه

ارتفاع قله کرکوه ۳۱۵۰ متر از سطح دریا است.( هم هوایی برای قله های بیش از ۳۰۰۰ متر)

درجه سختی قله کرکوه

صعود به قله کرکوه که با ارتفاعی حدود ۳۱۵۰ متر در رشته‌کوه البرز مرکزی و در نزدیکی منطقه لواسانات قرار دارد، عموماً در دسته برنامه‌های کوهنوردی متوسط تا دشوار طبقه‌بندی می‌شود. مسیر رایج صعود از روستای ایرا یا افجه (در مسیر فرعی دشت هویج) آغاز شده و به دلیل وجود یال‌های پرشیب، طولانی بودن مسافت پیمایش، و اختلاف ارتفاع قابل توجه (بیش از ۱۵۰۰ متر از مبدأ) نیازمند آمادگی جسمانی بالا و تجربه کافی در کوه‌پیمایی‌های طولانی است. در فصول گرم، اگرچه مسیر فنی خاصی ندارد، اما در فصول سرد و زمستان به دلیل پوشیده شدن یال‌ها از برف سنگین، احتمال بهمن و یخ‌زدگی، صعود آن دشوار و جدی تلقی شده و مستلزم تجهیزات کامل زمستانی و مهارت فنی بالاتر است. به طور کلی، این قله یک صعود چالش‌برانگیز یک روزه یا دو روزه (با کمپ شبانه) برای کوهنوردان با سابقه متوسط رو به بالا محسوب می‌شود.  

| در مجله بریم کوه بخوانید : قله های جاده چالوس |

مسیر صعود به قله کرکوه جاده چالوس

برای رسیدن به این قله، دو مسیر اصلی و شناخته شده وجود دارد:

1. مسیر روستای خور به کرکوه (جبهه غربی - کوتاه‌تر و محبوب‌تر)
2. کوهنوردی سنگان (جبهه شرقی - طولانی‌تر و استقامتی)

در ادامه به تحلیل دقیق فنی هر یک از این مسیرها می‌پردازیم.  

مسیر صعود قله کرکوه از خور (کوتاه‌ترین مسیر صعود)

این مسیر به دلیل ارتفاع بالاتر مبدأ صعود و مسافت کمتر، محبوب‌ترین گزینه برای صعودهای یک‌روزه و سرعتی است.

۱. دسترسی به پای کار 

برای رسیدن به مبدأ، باید وارد جاده چالوس شوید و پس از عبور از خوزنکلا، به سمت جاده فرعی پیست اسکی خور بپیچید. مسیر تا روستای خور آسفالت است. خودروی خود را می‌توانید در پارکینگ پیست اسکی یا محوطه باز نزدیک روستا پارک کنید. در روزهای تعطیل زمستان، به دلیل حضور گردشگران پیست، ترافیک و کمبود جای پارک چالش‌برانگیز است، بنابراین صعود در ساعات اولیه صبح (قبل از ۷) توصیه می‌شود.

۲. شرح فنی مسیر صعود از خور

از مجاورت پیست اسکی، مسیر پاکوب مشخصی به سمت آبشار خور وجود دارد. اما برای صعود به قله، معمولاً کوهنوردان قبل از رسیدن به آبشار، سوار بر یال سمت راست (جنوبی) می‌شوند.

• شیب اولیه: شروع مسیر با شیبی تند همراه است که نفس‌گیری اولیه را می‌طلبد.
• تراورس و خط‌الرأس: پس از رسیدن به خط‌الرأس مشرف به آبشار، مسیر به صورت تراورس به سمت گردنه بین قله گندم‌چال و کرکوه ادامه می‌یابد. در اینجا درجه سختی قله کرکوه خود را نشان می‌دهد؛ مسیر در برخی نقاط ریزشی است و نیاز به احتیاط دارد.
• قمة سنگی: بخش نهایی صعود به کرکوه، شامل عبور از میان صخره‌هاست. برخلاف پهنه حصار که خاکی است، در اینجا ممکن است نیاز به درگیری جزئی با سنگ (دست‌به‌سنگ شدن بسیار ساده) داشته باشید.

۳. زمان‌بندی (با گام متوسط)

• صعود: ۳ تا ۴ ساعت
• فرود: ۲ تا ۲.۵ ساعت
• کل برنامه: ۵ تا ۷ ساعت

| در مجله بریم کوه بخوانید : راهنمای صعود به قله هفت خوان | راهنمای صعود به قله چشمه شاهی | راهنمای صعود به قله ناز |

مسیر قله کرکوه از سنگان(مسیر چالشی‌تر)

مسیر سنگان برای کسانی که به دنبال پیمایش طولانی‌تر و لذت بردن از آبشار سنگان هستند، مناسب است. این مسیر از نظر ارتفاع‌گیری سنگین‌تر از مسیر خور است.

۱. دسترسی به پای کار

از تهران وارد جاده امامزاده داوود شوید و پس از حدود ۱۰ کیلومتر به دوراهی سنگان برسید. روستای سنگان بالا محل پارک خودرو و شروع پیمایش است.

۲. شرح فنی مسیر صعود قله کرکوه از سنگان

• تا آبشار: مسیر تا آبشار سنگان (حدود ۲۵۷۵ متر) پاکوب عریض و مشخصی دارد و شیب آن ملایم است.
• مسیر چالشی: پس از آبشار، چالش اصلی شروع می‌شود. شما باید از سمت چپ آبشار ارتفاع گرفته و وارد مسیرهای با شیب تند شوید. در اینجا دو گزینه دارید: رفتن به سمت پناهگاه یا صعود مستقیم از یال‌ها.
• دشت پهنه حصار: پس از یک سربالایی نفس‌گیر و طولانی، به دشت وسیع پهنه حصار می‌رسید. در اینجا باید جهت شمال غربی را پیش بگیرید تا به زیر قله کرکوه برسید.
• گم کردن مسیر در مه: دشت مابین پهنه حصار و کرکوه بسیار مستعد مه‌گرفتگی است. در صورت عدم داشتن GPS، احتمال گم شدن در این دشت مسطح بسیار بالاست.

۳. زمان‌بندی (با گام متوسط)

• صعود: ۵ تا ۶ ساعت
• فرود: ۳ تا ۴ ساعت
• کل برنامه: ۸ تا ۱۰ ساعت

مقایسه دو مسیر خور و سنگان

برای انتخاب بهتر، جدول زیر تفاوت‌های کلیدی این دو مسیر را نشان می‌دهد:

منابع آب و نقاط استراحت

یکی از چالش‌های اصلی در مسیر صعود به کرکوه، مدیریت آب است.

• در مسیر سنگان: آخرین منبع آب مطمئن، چشمه‌های اطراف آبشار سنگان هستند. در فصل بهار در دشت پهنه حصار نیز چشمه‌هایی یافت می‌شود اما در اواخر تابستان و پاییز ممکن است خشک باشند. بنابراین از روستا تا آبشار آب کافی بردارید.
• در مسیر خور: چشمه اصلی در نزدیکی آبشار خور قرار دارد. اگر از مسیر یال صعود می‌کنید و به پای آبشار نمی‌روید، عملاً تا قله منبع آب دائمی و مطمئنی در دسترس نیست. حتماً حداقل ۲ لیتر آب همراه داشته باشید.

آنتن‌دهی موبایل و وضعیت ارتباطی در مسیر قله کرکوه کرج

برخلاف بسیاری از قله‌های نزدیک تهران، وضعیت آنتن‌دهی در مسیر کرکوه یکنواخت نیست:

• مسیر خور: در محدوده پارکینگ و اوایل مسیر آنتن‌دهی خوب است. روی خط‌الرأس نیز معمولاً آنتن دارید، اما در کف دره‌ها و پشت یال‌ها نقاط کور وجود دارد.
• مسیر سنگان: تا آبشار وضعیت نسبتاً خوب است. در مسیر صعود از آبشار به سمت دشت، نقاط کور زیادی وجود دارد. در دشت پهنه حصار و روی قله، معمولاً آنتن‌دهی برقرار است.

نکته مهم: هرگز روی آنتن‌دهی موبایل برای مسیریابی حساب نکنید و حتماً ترک مسیر (GPS) را به صورت آفلاین همراه داشته باشید.

تجهیزات مورد نیاز و نکات ایمنی در صعود به کرکوه

۱. آب و هوا و باد

قله کرکوه به دلیل قرارگیری در یک خط‌الرأس بادگیر، اغلب با وزش باد شدید مواجه است. حتی در تابستان نیز بادگیر (Windstopper) همراه داشته باشید. استعلام هواشناسی قبل از صعود الزامی است.

۲. صعود زمستانه و خطر بهمن

تجهیزات کوهنوردی زمستانه برای صعود در فصل سرما حیاتی است. مسیر خور در زمستان به شدت مستعد بهمن است، به‌ویژه اگر از مسیرهای نرمال خارج شوید و یا حجم برف تازه زیاد باشد. مسیر یال‌ها ایمن‌تر از کف دره‌هاست. استفاده از کرامپون و کلنگ در بخش‌های نهایی صعود زمستانه کرکوه اغلب ضروری است.

۳. دشواری مسیر (شن‌اسکی و سنگ)

در نزدیکی قله، با مسیرهای سنگی و گاهی شن‌اسکی مواجه می‌شوید. استفاده از باتوم کوهنوردی فشار روی زانوها را در شن‌اسکی‌ها کاهش می‌دهد و تعادل شما را در بخش‌های سنگی حفظ می‌کند. کفش کوهنوردی با زیره مناسب (Vibram) و ساق‌دار برای جلوگیری از پیچ‌خوردگی پا در این مسیرهای ناهموار ضروری است.  

| در مجله بریم کوه بخوانید : راهنمای صعود قله عباسعلی لاکمر |

سوالات متداول (FAQ)

ارتفاع قله کرکوه چقدر است؟

ارتفاع این قله در منابع مختلف و بر اساس GPSهای متفاوت، حدود ۳۱۵۰ متر ثبت شده است.

آسان‌ترین مسیر برای صعود به کرکوه کدام است؟

مسیر روستای خور به دلیل ارتفاع مبدأ بالاتر (۲۴۰۰ متر) و مسافت کوتاه‌تر، مسیر آسان‌تری نسبت به سنگان محسوب می‌شود، اما شیب‌های تندتری دارد.

آیا در مسیر صعود به کرکوه پناهگاه یا جانپناه وجود دارد؟

در مسیر سنگان، "سایت یا جانپناه سنگان" وجود دارد که البته فاصله زیادی تا قله دارد. در مسیر خور جانپناهی وجود ندارد.

زمان لازم برای صعود و فرود قله کرکوه جاده چالوس چقدر است؟

از مسیر خور حدود ۵ تا ۶ ساعت و از مسیر سنگان بین ۸ تا ۱۰ ساعت برای یک تیم با آمادگی متوسط زمان لازم است.

آیا صعود زمستانه به کرکوه خطر بهمن دارد؟

بله، به‌ویژه در مسیر خور و دامنه‌های پرشیب اطراف آبشارها. صعود زمستانه نیازمند دانش برف‌خوانی و پرهیز از تراورس دامنه‌های پربرف است. حرکت از روی یال‌ها ایمن‌ترین روش است.